آذربایجان به تعهداتش برابر ارمنستان عمل می‌کند؟
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ پس از فراز و نشیب‌های بسیار، کریدور زنگزور با میانجی‌گری آمریکا و با عنوان جدید «مسیر صلح و رفاه بین‌المللی ترامپ» به توافق میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان دست یافت. این کریدور که قرار است از مسیر منطقه سیونیک ارمنستان، نخجوان را به بخش اصلی آذربایجان متصل کند، از منظر اقتصادی، ترانزیتی، ژئوپلیتیکی و سیاسی چالش‌ها و تهدیدات جدی برای منافع و امنیت ملی ایران به همراه دارد.
وزارت امور خارجه کشورمان درباره تحولات منطقه قفقاز اعلام کرد، جمهوری اسلامی ایران با دقت روندهای جاری در منطقه قفقاز جنوبی را دنبال می‌کند و با هر دو کشور همسایه، جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان درباره تحولات در ارتباط است.
هیچ کس نمی‌تواند مخالف توافق باشد، مگر اینکه خواهان ادامه وضعیت «نه جنگ، نه صلح» میان ارمنستان و آذربایجان باشد
بدون تردید صلح و ثبات در منطقه قفقاز به نفع همه کشورهای منطقه است. جمهوری اسلامی ایران با استقبال از نهایی‌شدن متن توافق صلح به‌وسیله دو کشور، این تحول را گامی مهم در تحقق صلح پایدار در منطقه ارزیابی می‌کند و در عین حال، نگرانی خود را از پیامدهای منفی هرگونه مداخله خارجی به هر شیوه و شکلی، به ویژه در مجاورت مرزهای مشترک که مخل امنیت و ثبات پایدار منطقه باشد، ابراز می‌دارد.
جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر اتخاذ تدابیر سیاسی، حقوقی و اقتصادی برای حفظ حقوق و منافع ملی خود، باور دارد ایجاد مسیرهای ارتباطی و رفع انسداد شبکه‌های مواصلاتی زمانی در خدمت ثبات، امنیت و توسعه اقتصادی ملت‌های منطقه خواهد بود که در چارچوب منافع متقابل، رعایت حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورهای منطقه و بدون مداخلات خارجی باشد.
جمهوری اسلامی ایران آماده تداوم همکاری‌های سازنده و مبتنی بر منافع متقابل با هر دو کشور جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان برای صیانت از صلح و ثبات و توسعه اقتصادی منطقه در قالب همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای، همچون سازوکار ۳+۳ است.
موسس کشیشیان، کارشناس مسائل سیاسی ارمنستان درباره این توافق به خبرنگار «راهبرد معاصر» گفت: توافق به خودی خود موضوعی مثبت است، مگر آنکه در آن موادی گنجانده شود که به سود طرف امضا کننده چنین قراردادی نباشد یا اینکه حداقل انتظارات طرف یادشده را برآورده نکند. هیچ کس نمی‌تواند مخالف توافق باشد، مگر اینکه خواهان ادامه وضعیت «نه جنگ، نه صلح» میان ارمنستان و آذربایجان باشد؛ وضعیتی که صرفاً می‌تواند برخاسته از منافع بازیگران مغرض منطقه‌ای و بین‌المللی باشد.
وی افزود: توافق ارمنستان و آذربایجان که با هدف پایان بخشیدن به مناقشه میان ایروان و باکو در زمینه مرزهای مشترک دو کشور و عادی‌سازی روابط دو طرف به ویژه پس از جنگ 44 روزه 2020 میلادی با میانجی‌گری آمریکا در واشنگتن به دست آمد، می‌تواند در خدمت استقلال، حق حاکمیت و رفاه ارمنستان باشد و آذربایجان را مجبور به تمکین در برابر تعهداتش کند.
کارشناس مسائل سیاسی ارمنستان درباره چرایی نقش‌آفرینی آمریکا در این توافق عنوان کرد: قدرت‌های هژمون به طور معمول سعی در گسترش نفوذ خود در مناطق مختلف جهان دارند، به ویژه اگر بحث اثبات و تثبیت قدرت خود را نیز داشته باشند. شکست دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در برقراری آتش‌بس میان روسیه و اوکراین و نیز ناکامی وی در پایان دادن به جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه وی را مجبور کرد دست‌کم در مقطع فعلی به ایجاد آتش‌بس در درگیری‌های کوچک همانند درگیری مرزی هند و پاکستان و صلح میان ارمنستان و جمهوری باکو رضایت دهد.
کشیشیان گفت: این موارد «صرفاً برای رضای خدا نبوده» و طبیعتاً خود نیز منافع خاصی در آن دارد. حال سؤال اینجاست، منافع ترامپ تا چه حد با منافع کشورهای منطقه‌ای و نیز کشورهای همسایه همسو یا در تضاد است و آیا نقش‌آفرینی آمریکا در این موضوع صرفاً مخرب خواهد بود، یا اینکه در صورت تحلیل صحیح وقایع می‌توان به نتیجه متفاوتی دست یافت.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا ارمنستان در تله واشنگتن گرفتار شد و توافقی را امضا کرد که درنهایت می‌تواند به زیانش باشد، تصریح کرد: نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان بعد از امضای توافقنامه در مصاحبه‌ای مطبوعاتی عنوان کرد، در این موضوع اصل بر خدشه وارد نشدن به تمامیت ارضی و حق حاکمیت ارمنستان است.
نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان بعد از امضای توافقنامه در مصاحبه‌ای مطبوعاتی عنوان کرد، در این موضوع اصل بر خدشه وارد نشدن به تمامیت ارضی و حق حاکمیت ارمنستان است
کشیشیان گفت: طبق توافق واشنگتن، قرار نیست هیچ‌گونه نیروی نظامی و امنیتی آمریکایی در ارمنستان مستقر شود. طرف ارمنستانی خواهان گشایش ارتباطات منطقه‌ای با احترام به تمامیت ارضی کشورهای منطقه به شکل متقابل و دستیابی ارمنستان از مسیر نخجوان به ایران و بلعکس بود.
وی افزود: اینجا «تئوری توطئه» مطرح نیست، بلکه واقعیت‌های میدانی، یعنی خیانت آشکار برخی هم‌پیمانان به اصطلاح راهبردی ایروان درقبال آن، حمایت تسلیحاتی و سیاسی از دشمن ارمنستان در جنگ 2020 میلادی، تهاجم نظامی رژیم باکو به سرحدات ارمنستان در سال‌های 2022 و 2023 میلادی و اشغال بخش‌هایی از قلمرو آن و نیز محاصره 10 ماهه جمهوری قره باغ کوهستانی به‌وسیله نیروهای امنیتی نظامی آذربایجان مطرح است.